BelRAI voor geïntegreerde zorg: feedback over het gebruik ervan binnen Protocol 3
Wat is Protocol 3 en hoe speelt BelRAI hierin een rol?
Protocol 3 is een belangrijk initiatief waarbij men de ouderenzorg wil veranderen door de ontwikkeling van innovatieve en doeltreffende alternatieven. Het kadert zich binnen een overeenkomst gefinancierd door het RIZIV geldig tot 31 december 2024. Dit protocol ondersteunt 19 projecten die over heel België zijn verspreid, met als doel kwetsbare ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen en hun opname in een voorziening uit te stellen of te voorkomen.
Om deze doelstellingen te bereiken, speelt BelRAI een cruciale rol. BelRAI is ontworpen om gegevens over rechthebbenden te structureren en de coördinatie tussen de verschillende (gezondheids)zorgbeoefenaars te optimaliseren; het maakt een geïntegreerde en multidisciplinaire aanpak van de zorg mogelijk. Als beoordelingsinstrument kan het worden gebruikt om informatie nauwkeurig te verzamelen en interventies, die zijn afgestemd op de specifieke behoeften van ouderen, te plannen.
Dit artikel belicht de praktische ervaring met het gebruik van BelRAI binnen Protocol 3, aan de hand van de getuigenis van Loïck Tonnelier, een ergotherapeut die betrokken was bij een van de ondersteunde projecten, namelijk BRUSANO. Door zijn standpunt en bevindingen op het terrein te delen, wil het artikel illustreren hoe BelRAI kan worden toegepast in de dagelijkse praktijk van de ouderenzorg. Deze feedback biedt een waardevol inzicht in de ondervonden uitdagingen en successen, en benadrukt tegelijkertijd de werkelijke impact van dit instrument op het verbeteren van de geïntegreerde zorg en multidisciplinaire coördinatie.
Hoe wordt BelRAI binnen Protocol 3 gebruikt?
Protocol 3 schuift BelRAI naar voren als een essentieel instrument voor de multidisciplinaire zorgplanning. De overeenkomst specificeert dat dit instrument wordt gebruikt om een uitgebreide beoordeling van de behoeften van patiënten uit te voeren, zowel op fysiek, psychologisch als sociaal vlak. Deze aanpak maakt het mogelijk om een gecoördineerd zorgplan tussen de verschillende (gezondheids)zorgbeoefenaars die betrokken zijn bij de zorg voor de patiënt,op te stellen. De rol van BelRAI is dan ook om de zorgcontinuïteit te garanderen en tegelijkertijd het delen van informatie tussen de (gezondheids)zorgbeoefenaars te vereenvoudigen.
Loïck T. gebruikt BelRAI uitsluitend in het kader van zijn activiteiten binnen het Protocol 3-project van BRUSANO. "Ik gebruik BelRAI voor initiële beoordelingen, wanneer rechthebbenden in het project worden opgenomen", legt hij uit.
Hij wijst er echter op dat dit instrument, hoewel het onmisbaar is, tijdrovend kan zijn. "Het invullen van een BelRAI Home Care kan tot twee uur duren, wat soms moeilijk te combineren is met ons dagelijkse werklast."
Hij benadrukt bovendien het volgende: "Het gebruik van BelRAI blijft vaak beperkt tot specifieke Protocol 3-situaties."
Waarom is dat volgens u het geval?
"Buiten deze context, meer bepaald in structuren zoals Alzheimer Belgique’, waar ik ook werk, zijn er weinig of geen (gezondheids)zorgbeoefenaars die een opleiding over dit instrument hebben gekregen. Dat maakt een interdisciplinaire coördinatie bijzonder moeilijk of zelfs onmogelijk."
In multidisciplinaire teams is het gebrek aan een BelRAIopleiding voor sommige gezondheidszorgbeoefenaars volgens hem een van de grootste obstakels voor de toepassing van BelRAI.
Hoe zit het met de perceptie van de actoren op het terrein?
Bovendien beschouwen velen van hen, zelfs zij die in het kader van Protocol 3 werken, BelRAI als een complex instrument, dat veel tijd kost om in te vullen en niet altijd relevant is voor elke patiënt. "Gezondheidszorgbeoefenaars horen over BelRAI, maar aarzelen om het te gebruiken omdat ze het vervelend vinden om in te vullen," vertrouwt hij ons toe.
Dit gebrek aan opleiding en het geïsoleerde gebruik van BelRAI zijn bijzonder uitgesproken in contexten zoals die van zijn werk voor BRUSANO.
Heeft dit invloed op de interdisciplinaire coördinatie?
Loïck T. legt ons uit dat hij vaak de enige is die de beoordelingen invult, wat elke vorm van interdisciplinaire coördinatie onmogelijk maakt. "Elke beoordelaar werkt geïsoleerd", zegt hij, wat de mobilisatie van een multidisciplinair team verhindert en de doeltreffendheid van het proces beperkt.
Een ander belangrijk aandachtspunt betreft de risico's op vertekening bij het invullen van een BelRAI beoordeling, vooral als dit bij het eerste bezoek gebeurt. Hij benadrukt dat hierdoor onvoldoende informatie kan worden verzameld, vooral voor vragen die feedback over de laatste drie dagen vereisen.
Hoe kan het BelRAI instrument worden gebruikt om een multidisciplinaire aanpak in de ouderenzorg te bevorderen?
Volgens Loïck kan cohousing voor ouderen een te overwegen piste zijn. BelRAI instrumenten kunnen daar worden ingezet om een multidisciplinaire aanpak te bevorderen. Er zou bijvoorbeeld een psychosociale eenheid kunnen worden opgericht die een BelRAI Screener kan uitvoeren en de interventies van de verschillende gezondheidszorgbeoefenaars kan coördineren. Zo kan een alomvattende en samenhangende zorg voor de bewoners worden gewaarborgd.
Welke zijn volgens u de obstakels voor dit initiatief?
"Het belangrijkste obstakel blijft het gebrek aan tijd om een volledige opleiding te organiseren die is afgestemd op de behoeften van de gezondheidszorgbeoefenaars", vertelt hij ons. Hoewel er een opleiding gepland staat vanaf 15 september, is hij van mening dat er kortere modules nodig zijn om beter te kunnen inspelen op de realiteit op het terrein.
Gecertificeerde BelRAI-trainers, zoals hijzelf, zijn verplicht om een BelRAI opleiding te organiseren zoals die is vastgelegd in een overeenkomst met de FOD Volksgezondheid. Dit beperkt de flexibiliteit en aanpasbaarheid van opleidingsmodules aan de onmiddellijke behoeften van de gezondheidszorgbeoefenaars.
Welke zouden prioritaire behoeften in deze context zijn?
Er is dringend behoefte aan kortere, meer gerichte opleidingen: "De huidige opleidingen duren lang en houden geen rekening met de behoeften van de gezondheidszorgbeoefenaars op het terrein", betreurt hij. Hij stelt voor om kortere, gecertificerende modules te ontwikkelen, waarmee gezondheidszorgbeoefenaars snel toegang krijgen tot essentiële informatie over het gebruik van BelRAI. Tegelijkertijd mag deze training niet ten koste gaan van de kwaliteit van de zorg die wordt verleend door de deelnemende zorgverleners.
Welke invloed kan het Interfederaal Plan voor Geïntegreerde Zorg hebben op BelRAI?
Volgens hem biedt het Interfederaal Plan voor Geïntegreerde Zorg, dat de samenwerking tussen de verschillende actoren in de gezondheidszorg in België wil versterken, een unieke kans om BelRAI verder te integreren in de (gezondheid)zorgpraktijk.
Hij ziet dit plan als een kans om het gebruik van BelRAI te verbeteren, op voorwaarde dat de huidige uitdagingen worden aangepakt. "Het is cruciaal om de opleiding van de (gezondheids)zorgbeoefenaars te verbeteren en de tool te vereenvoudigen om het toegankelijker te maken", beveelt hij aan.
Er blijven echter uitdagingen bestaan, met name op het gebied van de financiering en de tijd die nodig is voor de navorming van de (gezondheids)zorgbeoefenaars. Opdat BelRAI de doelstellingen van het Interfederaal Plan volledig zou kunnen ondersteunen, zal het van essentieel belang zijn om modules te ontwikkelen die aangepast zijn aan de noden van de actoren op het terrein, waarbij de officiële erkenning van deze opleidingen wordt gegarandeerd.
Besluit
Het gebruik van BelRAI binnen Protocol 3 onthult zowel de voordelen als de uitdagingen die gepaard gaan met de toepassing ervan in complexe omgevingen. Hoewel BelRAI een krachtig instrument blijkt te zijn voor het structureren van de zorg en het bevorderen van interdisciplinaire samenwerking, wordt het ook ervaren als tijdrovend en veeleisend voor gezondheidszorgbeoefenaars, vooral wegens het gebrek aan een geschikte opleiding.
Het is ook nodig om de opleidingen aan te passen, ze korter te maken en beter af te stemmen op de behoeften van(gezondheids)zorgbeoefenaars . Het door de FOD Volksgezondheid opgelegde opleidingskader en de perceptie van BelRAI als een vervelend instrument staan de bredere toepassing ervan in de weg, zelfs in contexten waar het essentieel is, zoals Protocol 3.
Initiatieven zoals cohousing laten echter zien dat het mogelijk is om BelRAI in nieuwe contexten te integreren, waarbij er wordt ingezet op multidisciplinariteit en de opleiding van de teams. Het toekomstige Interfederaal Plan voor Geïntegreerde Zorg biedt ook een kans om de uitdagingen aan te gaan die gepaard gaan met het gebruik van BelRAI en om het op lange termijn te verankeren in de zorgpraktijken in België.